Interview met filosoof Hans Schnitzler


Het is verstandig om er soms even radicaal uit te stappen.


Je doet met jouw studenten vaak een digitale detox. Wat is de grootste kracht hiervan?

Het meest waardevolle besef dat velen krijgen is hoe belangrijk menselijke aandacht is. Dat aandacht eigenlijk een menselijke hulpbron is, net zoals water en lucht. Ze is onmisbaar om op een gewetensvolle en betrokken manier aanwezig te zijn. De platforms die we nu gebruiken hebben de neiging om dat te ondermijnen. Die proberen onze aandacht voortdurend van het hier en nu naar het overal en nergens te katapulteren.

Veel mensen vinden dat ze op sociale media moeten zijn om ze ‘beter’ te maken, kan dit volgens jou?

Als we het hebben over techbedrijven zoals Facebook (Meta, red.) of X hoeven we ons echt geen illusie meer te maken. We moeten er echt afscheid van nemen en alternatieven gaan omarmen. Het gaat ook over: ‘Hoe duurzaam wil je leven?’ Zo moet je ook kijken naar je omgang met technologie. Als je dat serieus neemt, dan denk ik dat je al snel andere keuzes gaat maken.

Je schreef eerder dat het goed zou zijn als mensen in ‘technotherapie’ gaan. Wat zou dat ons opleveren?

Als je in relatietherapie gaat, dan ga je ook terugkijken naar hoe een relatie geworden is zoals die geworden is. De verstrengeling tussen mens en technologie is innig en gaat heel lang terug. Dat is heel erg mooi, ze heeft bijvoorbeeld de mogelijkheid om onze herinneringen vast te leggen vergroot. Maar het zorgt ook voor allerlei neveneffecten. Therapie gaat voor mij ook over het nadenken over in hoeverre die technologie ons nu ondersteunen in ons menszijn of juist onze menselijke waardigheid kunnen ondermijnen.

Dat vergroten van ons vermogen om herinneringen vast te leggen, is dat werkelijk zo?

Als je kijkt naar de smartphone als hulpmiddel om beelden vast te leggen dan is ze wel een soort extensie van ons geheugen. Maar misschien zijn we nu zo bovenmatig bezig om dingen vast te leggen dat we ondergesneeuwd raken in een overvloed aan beelden die we eigenlijk nooit meer terugkijken. Het risico dat het juist een ondermijning van ons geheugen wordt, gaat dan zeker op.

Welke vraag geef jij deelnemers aan Mei Social Vrij mee om op te reflecteren?

Ik zou hen vragen om een brief aan hun smartphone/sociale medium te schrijven, zoals je ook een brief aan een geliefde zou kunnen schrijven die je tijdelijk even niet kunt zien. Een brief over wat die telefoon of applicatie voor je betekent of wat juist niet. Omdat je daar nu even afstand van hebt genomen, ga eens onderzoeken wat er op papier verschijnt.


Meer lezen van Hans Schnitzler? Check zijn website.